Diş hassasiyeti, birçok insanın günlük yaşamında sıkça karşılaştığı, oldukça rahatsız edici bir problemdir. Soğuk bir içecek yudumladığınızda, sıcak bir şeyler tükettiğinizde ya da tatlı ve ekşi yiyecekleri yediğinizde aniden dişlerinizde keskin bir ağrı hissediyorsanız, diş hassasiyeti yaşıyor olabilirsiniz. Bu hassasiyet, bazen sadece yiyecek ve içeceklerle sınırlı kalmaz; diş fırçalarken, hatta hava alırken bile kendini gösterebilir.
Diş hassasiyetinin en yaygın belirtisi, ani ve yoğun sızlamadır, ancak bunun nedeni diş minesinin aşınması veya diş etlerinin çekilmesidir. Ayrıca dişlerdeki çürükler, diş taşları veya yanlış yapılan dolgular da bu soruna yol açabilir. Diş hassasiyeti, kişilerin hayat kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir. Hangi yiyecekleri tüketebileceğiniz konusunda endişelenmek, sıcak ve soğuk içeceklerden kaçınmak, diş fırçalarken ağrı çekmek… Tüm bunlar, diş hassasiyeti yaşayan birinin günlük yaşamını zorlaştırabilir.
Diş Hassasiyeti Nedir?
Diş hassasiyeti, aslında oldukça yaygın bir sorun olup, genellikle diş minesinin aşınması veya diş etlerinin çekilmesi sonucu meydana gelir. Dişin dış kısmında yer alan sert ve koruyucu tabaka olan mine, dişin iç kısmını korur ve dişin sinir uçlarının bulunduğu dentin tabakasını örtülü tutar. Ancak çeşitli sebeplerle, örneğin aşırı sert fırçalama, asidik yiyecek ve içeceklerin sık tüketilmesi, diş eti hastalıkları ya da diş çürükleri gibi durumlarla mine tabakası inceldiğinde, dentin açığa çıkar. Dentin açığa çıktığında ise dişin iç kısmındaki sinir uçları dış etmenlere daha duyarlı hale gelir.
Bu durum, sıcak, soğuk, tatlı ya da asidik gıdalar tüketildiğinde, hatta diş fırçalarken bile ağrı ve sızıya yol açabilir. Örneğin, bir bardak soğuk su içtiğinizde ya da sıcak bir çay yudumladığınızda, dişlerinizde aniden keskin bir acı hissedebilirsiniz. Bu, diş sinirlerinin doğrudan uyarılması sonucu oluşan bir ağrıdır.
Aynı şekilde, asidik içecekler veya tatlılar da dişlerinizi etkileyerek benzer hassasiyetlere neden olabilir. Diş hassasiyeti, çoğu zaman kısa süreli bir rahatsızlık gibi görünse de, sürekli hale geldiğinde kişinin yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir.
Diş Hassasiyeti Neden Olur
Diş hassasiyeti, birden fazla faktörden kaynaklanabilen ve kişilerin günlük yaşamlarını olumsuz etkileyebilen yaygın bir sorundur. Diş minesinin aşınmasından diş eti çekilmesine kadar birçok etken, dişlerin hassasiyetini tetikleyebilir.
- Diş Minesinin Aşınması
Diş minesinin aşınması, diş hassasiyetinin en yaygın nedenlerinden biridir. Diş minesinin görevi, dişin iç kısmını korumaktır. Ancak, çeşitli dış etmenler nedeniyle mine tabakası zayıflayabilir. Mine aşındığında, dişin altındaki dentin tabakası açığa çıkar ve bu tabaka, dişin sinir uçlarını içerdiğinden, sıcak, soğuk, tatlı veya asidik gıdalarla temasa geçtiğinde hassasiyet ve ağrıya neden olabilir.
- Diş Eti Çekilmesi
Diş eti çekilmesi, diş köklerinin açığa çıkmasına yol açar ve bu da diş hassasiyetine neden olabilir. Diş etlerinin gerilemesi, dişin iç kısmındaki dentin tabakasının görünür hale gelmesine yol açarak sinir uçlarının uyarılmasına neden olur. Diş eti çekilmesinin başlıca nedenleri şunlardır:
-
Periodontal Hastalıklar: Diş eti iltihapları (gingivit) veya daha ileri seviye diş eti hastalıkları (periodontitis), diş etlerinin gerilemesine yol açabilir. Bu hastalıklar, dişlerin çevresindeki dokuya zarar vererek diş eti çekilmesine neden olur.
-
Yanlış Fırçalama Alışkanlıkları: Sert fırçalama veya yanlış fırçalama teknikleri, diş etlerini tahriş edebilir ve zamanla diş etlerinin geri çekilmesine yol açabilir. Diş etlerinin çekilmesi, dişin kök kısmını açığa çıkararak hassasiyet oluşturur.
-
Yaşlanma: Yaş ilerledikçe, diş etleri doğal olarak gerileyebilir. Bu süreç, özellikle ileri yaşlardaki kişilerde daha belirgin olabilir. Yaşla birlikte diş etlerinin gerilemesi, dişlerin daha hassas hale gelmesine neden olabilir.
- Diş Çürükleri ve Çatlaklar
Diş çürükleri, dişin yapısına zarar vererek hassasiyet oluşturabilir. Çürükler, dişin sert dış tabakası olan minenin zayıflamasına yol açar ve bu da dentin tabakasının açığa çıkmasına neden olur. Diş çatlakları da benzer şekilde, dişin yapısını bozar ve bu çatlaklardan sıcak veya soğuk yiyeceklerle temas edildiğinde hassasiyet artabilir. Eğer dişinizde özellikle sıcak veya soğuk yiyeceklerle ağrı hissediyorsanız, çürük veya çatlak ihtimali göz önünde bulundurulmalıdır. Çürükler, bazen ağrısız olabilir, ancak dişin yapısal bütünlüğü bozulduğunda hassasiyet meydana gelir.
- Diş Beyazlatma ve Kimyasal Maddeler
Diş beyazlatma işlemleri sırasında kullanılan bazı kimyasallar, dişin yapısına zarar verebilir ve hassasiyete neden olabilir. Beyazlatma ürünleri genellikle peroksit bazlı kimyasallar içerir ve bu maddeler diş minesini geçici olarak zayıflatabilir. Beyazlatma işlemi sonrasında, dişlerde sıcak, soğuk, tatlı ve asidik yiyecekler karşısında daha fazla hassasiyet hissedilebilir.
Diş Hassasiyetine Ne İyi Gelir
Diş hassasiyetini azaltmak ve önlemek için alabileceğiniz birkaç etkili önlem vardır. Öncelikle, hassasiyet giderici diş macunları kullanmak faydalı olabilir. Bu tür diş macunları, diş yüzeyindeki sinirleri kaplayarak ağrıyı azaltmaya yardımcı olur ve düzenli kullanımda hassasiyetin belirgin bir şekilde azalmasını sağlar. Ayrıca, dişleri çok sert fırçalamaktan kaçınmak önemlidir; orta sertlikte veya yumuşak kıllı bir diş fırçası kullanarak nazik ve dairesel hareketlerle fırçalamak diş sağlığını korur.
Asidik ve şekerli yiyecekler diş minesine zarar vererek hassasiyeti artırabilir, bu nedenle bu tür gıdaların tüketimini sınırlamak faydalı olacaktır. Diş gıcırdatma alışkanlığınız varsa, gece plağı kullanmak mine aşınmasını engelleyebilir ve stres yönetimi teknikleri bu alışkanlığı azaltmada yardımcı olabilir.
Diş eti sağlığını korumak da oldukça önemlidir; düzenli diş ipi kullanımı ve doğru fırçalama teknikleri diş eti hastalıklarını önlerken, düzenli diş hekimi kontrolleri de diş eti hastalıklarının erken teşhis edilmesine yardımcı olur. Eğer hassasiyet çok ilerlemişse, diş hekimine başvurmalısınız.
Diş hekiminiz, florür uygulamalarıyla diş minesini güçlendirebilir, çürük veya çatlak nedeniyle oluşan hassasiyetlerde dolgu veya kaplama tedavisi önerilebilir ve diş eti çekilmesi sorununda ise diş eti grefti gibi profesyonel tedavi yöntemlerini uygulayabilir.
