Diş Taşı Nedir?
Diş taşı, dişin yüzeylerinde oluşan plakların uzaklaştırılmaması nedeniyle tükürük içeriğinde bulunan minerallerin plaklarla birleşip taşlaşması sonucu oluşan sert tabakadır. Diş taşları genellikle dişlerin üzerinde veya diş eti seviyesinin altında oluşur.
Ağız içinde kalan gıda artıkları, tükürük, bakteriler birleşerek önce plak oluşturur, uzaklaştırılmadığı durumlarda bu plaklar mineralleşerek taş haline dönüşür.
Diş Taşı Nasıl Oluşur?
Diş taşı veya tartar olarak da isimlendirilen ve diş üzerinde yapışarak biriken plakların sertleşmesiyle ortaya çıkan sert tabakadır. Plak, ağız içinde devamlı olarak gelişen yapışkan tabakadır. Yiyecek artıkları, bakteriler ve tükürük salgısını içerir. Düzenli fırçalama yapılmaz ve diş ipi kullanılmazsa plaklar zamanla sertleşerek diş taşına dönüşür. Diş taşı, genellikte dişlerin iç kısmında veya aralarında oluşur ve kahverengiye dönüşen koyu renktedirler.
Diş Taşının Belirtileri Nelerdir?
Diş çevresinde gıda artıkları, kir ve lekelerin neden olduğu diş taşları, önceleri diş tartarı oluşumuyla başlar. Bu durum diş taşı oluşumunun başlangıcı olduğunu ve önlem almak gerektiğni anlatır. Bu sinyal doğru değerlendirilmezse diş taşları, ağız içinde rahatsızlık vermeye başlayacaktır. Bu seviyedeki diş taşlarının temizlenmesi için muhakkak diş hekiminden yardım alınmalıdır.
Diş Taşlarının Neden Olduğu İstenmeyen Durumlar
- Ağız Kokusu: Bakteri oluşumundan kaynaklanan kötü ağız kokusu gelişebilir.
- Diş hassasiyeti: Diş minesine zarar verdiğinden soğuk-sıcak hassasiyetine neden olabilir.
- Diş eti sorunları: Diş taşları yerleştiğinde daha da artarak bazı diş eti hastalıklarına neden olabilir. Genellikle diş eti iltihaplanması olarak ortaya çıkar.
- Diş çürükleri: Diş taşları, dişlerin dış çevresini sarıp bakterilerin asit üreterek diş minesine zarar verirler. Böylelikle diş çürüklerine neden olabilir.
- Diş kayıpları: Dişleri oluşturan kemik dokuyu zedeleyerek dişlerin kaybına yol açabilir. Bu durumda dişler kolayca kırılabilir ya da çekilmesi gerekebilir.
Diş Taşları Kimlerde Daha Çok Görülür?
Diş taşları, her yaşta görülmesine rağmen bazı kişilerde daha yoğun görülebilir. Diş taşlarının daha yoğun görüldüğü durumlar şunlardır:
- Sigara kullanmak
- Çarpık diş yapısı veya dişler arasında boşluk olması
- Ağız ve diş hijyenine özen gösterilmemesi
- İleri yaşlar
- Şeker ve asitten zengin beslenme
- Yetersiz tükürük salgısı veya ağız kuruluğu
- Bazı ilaçlar
Yukarıdaki durumlarda daha sık diş muayenesi yaptırılması gerekir.
Diş Hekimi Tarafından Diş Taşı Temizliği Uygulamaları
Sağlıklı bir diş taşı temizliği için diş hekimine başvurmak büyük önem taşımaktadır. Diş hekimleri, diş taşı temizliğini hem profesyonel araçlar yardımıyla hem de belirli tekniklere göre uygulamaktadır. Bu sayede diş hekiminizin yaptığı uygulama, hem uzun vadeli bir temizlik hem de diş sağlığı için önemli bir adım olarak görülebilir. Diş hekimlerinin uyguladığı çok yönlü diş taşı temizliği, aşağıdaki işlemlerle gerçekleştirilir:
- Özel gereçler yardımıyla diş çevrelerinde oluşan diş taşları kazınır.
- Ultrasonlu cihazlar yardımıyla en derin noktalara kadar temizlik gerekleştirilir.
- Temizlenen dişler bu noktada parlatılır ve diş çevreleri pürüzsüzleştirilir.
- Dişin çevresinde yapılan işlemlerin kalıntıları temizlenir ve temiz bir görünüm elde edilir.
Diş taşı temizliği, genel anlamda diş sağlığı, ağız kokusu ve kötü görünümün engellenmesi için önemli bir işlemdir. Diş taşı temizliği sonrasında uzun süre temiz ve sağlıklı dişlere kavuşmak mümkündür. Yapılan diş taşı temizliği sonrasında diş temizliği rutininizi bozmanız durumunda temizliğin etkisi kısa sürebilir. Ağız ve diş sağlığı rutinleriniz için diş hekiminizden destek almanız büyük önem taşımaktadır.
Diş Taşı Temizliğinin Faydaları
Ağız ve diş sağlığına özen göstermek fiziksel ve psikolojik sağlığa da iyi gelmektedir. Genellikle 3-6 ay arası periyotlarda yapılabilen diş taşı temizliği, daha sağlıklı ve daha parlak dişlere sahip olmanızı sağlar. Belirli bir rutine uyarak yaptırılan diş taşı temizliği, aşağıdaki faydaları sağlar:
- Ağız kokusunu önler,
- Dişlerin daha beyaz görünmesini sağlar,
- Diş eti çekilmelerinin önüne geçer,
- Diş çürüklerini engeller,
- Dişte leke oluşumunu önler,
- Oluşacak istenmeyen koku ve görünüm nedeniyle yaşanacak psikolojik durumları da engeller.
Diş Taşı Oluşumu Nasıl Önlenir?
Diş taşı oluşumunu önlemenin ilk çözümü, düzenli diş fırçalama ve diş ipi kullanımıdır. Ayrıca, düzenli diş hekimi muayenesi de hem genel diş sağlığı hem de diş taşı oluşumunu önlemek açısından önemli bir tedbirdir.
- Diş taşı oluşumunu önlemenin en temel çözümleri şöyledir:
- Florürlü diş macunu ile düzenli diş fırçalama
- Diş ipi kullanımı
- Ağız gargarası yapma
- Beslenme alışkanlıklarını düzenleme
- Tütün ürünleri kullanmama
Diş Taşı Temizletmek Zararlı Mıdır?
Diş taşı temizliği, profesyonel şartlarda yapılan uygulamalarda diş minesinin veya diş etlerinin zarar zarar görmesi olası değildir. Ancak, nadir de olsa işlem sonrası diş etlerinde kanama veya hassasiyet gelişebilir. Bu belirtiler kısa sürede kendiliğinden kaybolmaktadır.
Yeşil Çay Diş Taşı Oluşumunu Önler Mi?
Yeşil çay düzenli tüketildiğinde, diş taşı oluşumunu önleyebilir. Tercihe göre yeşil çay içilebileceği gibi gargara olarak da kullanılabilir.
Karbonat Kullanımı Diş Taşı Oluşumunu Önler Mi?
Karbonat, diş temizliğinde etkin ve doğal bir üründür. Fakat, diş taşının temizlenmesinde kullanımı önerilmez. Karbonat, yanlış kullanımda diş minesine zarar vererek hassasiyet oluşumuna neden olabilir.
Diş İpiyle Diş Taşı Temizliği
Diş ipiyle diş taşı temizlemek, pratik bir yöntem gibi görünse de, oldukça dikkat gerektiren bir yöntemdir. Genellikle rutin bakımda tercih edilen diş ipinin kullanımında özen gösterilmesi gereken durumlar aşağıdadır:
- 30 cm uzunluğundaki diş ipi, orta parmaklara sarılı halde dikkatlice kullanılmalıdır.
- Diş ipi gergin bir şekilde tutularak temizlenecek dişlere hafifçe geçirilmelidir.
- Dişlerin arasındaki besin kalıntılarının çıkarılması için aşağı yukarı hafif şekilde hareket ettirilmelidir.
- İşlem sırasında diş etlerine zarar vermemeye özen gösterilmelidir.
- Diş ipi kullanımı bölgesel yapılmamalı, bütün diş aralarında kullanılmalıdır.
Diş Taşı Temizliği Sonrası Nelere Dikkat Edilir?
Diş taşı temizliğinden sonra genellikle diş etlerinde hafif bir hassasiyet gelişebilir. Bu normaldir ve ertesi gün kendiliğinden ortadan kaybolur. İşlem sonrası birkaç gün çok soğuk-sıcak yiyecek ve içeceklerden uzak durulmalıdır.
Diş taşı temizliği yaptırdıktan sonra dişlerde renklenmeye yol açabilen yiyecek ve içeceklerden uzak durulmalıdır. Aşağıda bu listeyi örneklendirebiliriz:
- Çay-kahve
- Tütün ve tütün ürünleri
- Gıda boyası içeren yiyecek ve içecekler
- Asitli içecekler
Diş taşı temzileme işleminin yapıldığı gün diş ipi kullanımı önerilmez. Devamında rutin diş bakımınıza devam edebilirsiniz.
Diş Taşı Temizliği Acı Verir mi?
Diş taşı temizliği sırasında genellikle hastalar acı hissetmezler. Bu nedenle işlem çoğunlukla anestezi uygulanmadan yapılır. Hastalar süreci hafif bir sızlama hissederek atlatabilir. Ancak ileri seviyedeki diş taşlarında nadiren de olsa anestezi uygulamak gerekebilir. Anestezi uygulandığında işlem sonrası kontrol edilebilir seviyede bir ağrı oluşması normaldir.
